Phần trăm khối lượng là gì?
Trong hóa học, phần trăm khối lượng là một đại lượng cho biết khối lượng của một nguyên tố hoặc một chất chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng khối lượng của một hỗn hợp hoặc một hợp chất.
Kiến thức về cách tính phần trăm khối lượng là rất quan trọng trong chương trình Hóa học từ THCS đến THPT, giúp học sinh lớp 8, 9, 10, 11 nắm bắt kiến thức, giải quyết nhanh chóng các bài tập trên lớp và trong đề thi.
Cách tính phần trăm khối lượng
Tương tự như cách tính phần trăm cho hàng hóa hay lãi suất, công thức tính phần trăm khối lượng trong hóa học cũng rất đơn giản.
Công thức chung:
% Khối lượng = (Khối lượng chất / Khối lượng hỗn hợp) x 100%
Trong đó:
- Khối lượng chất: Khối lượng của nguyên tố hoặc chất cần tính phần trăm.
- Khối lượng hỗn hợp: Tổng khối lượng của tất cả các chất trong hỗn hợp hoặc hợp chất.
Các bước tính phần trăm khối lượng
1. Xác định khối lượng chất và khối lượng hỗn hợp
Đầu tiên, bạn cần xác định rõ khối lượng của chất cần tính phần trăm và khối lượng của toàn bộ hỗn hợp. Thông tin này thường được cung cấp trong đề bài.
Ví dụ: Tính % khối lượng của 10g muối (NaCl) trong 90g nước.
- Khối lượng chất (NaCl): 10g
- Khối lượng hỗn hợp (nước + muối): 10g + 90g = 100g
2. Áp dụng công thức tính phần trăm khối lượng
Sau khi đã có khối lượng chất và khối lượng hỗn hợp, bạn chỉ cần thay số vào công thức chung:
% Khối lượng NaCl = (10g / 100g) x 100% = 10%
Vậy, phần trăm khối lượng của muối trong hỗn hợp nước muối là 10%.
Cách tính phần trăm khối lượng khi chưa biết khối lượng
Trong một số trường hợp, đề bài có thể không cung cấp trực tiếp khối lượng của chất hoặc hỗn hợp. Lúc này, bạn cần sử dụng kiến thức về công thức hóa học và khối lượng mol để tính toán.
1. Xác định công thức hóa học
Viết công thức hóa học của hợp chất cần tính phần trăm khối lượng.
Ví dụ: Tính % khối lượng của ngày 15 tháng 1 là cung gì oxi trong phân tử nước (H2O).
2. Tính khối lượng mol
Tra cứu bảng tuần hoàn để biết khối lượng mol của các nguyên tố trong hợp chất.
Ví dụ:
- Khối lượng mol của H: 1 g/mol
- Khối lượng mol của O: 16 g/mol
3. Tính khối lượng chất và khối lượng hỗn hợp
- Khối lượng của 2 nguyên tử H trong H2O: 2 x 1 g/mol = 2 g/mol
- Khối lượng của 1 nguyên tử O trong H2O: 1 x 16 g/mol = 16 g/mol
- Khối lượng phân tử H2O: 2 g/mol + 16 g/mol = 18 g/mol
4. Áp dụng công thức tính phần trăm khối lượng
% Khối lượng O = (16 g/mol / 18 g/mol) x 100% = 88.89%
Vậy, phần trăm khối lượng của oxi trong phân tử nước là 88.89%.
Lưu ý khi tính phần trăm khối lượng
- Đơn vị của khối lượng chất và khối lượng hỗn hợp phải giống nhau (gam, kg, tấn…).
- Cần phân biệt rõ giữa khối lượng và khối lượng mol.
- Luyện tập nhiều bài tập để thành thạo cách tính phần trăm khối lượng trong các trường hợp khác nhau.
Kết luận
Cách tính phần trăm khối lượng là một kiến thức cơ bản nhưng rất quan trọng trong hóa học. Nắm vững kiến thức này sẽ giúp bạn tự tin hơn khi giải quyết các bài tập liên quan đến phần trăm khối lượng của nguyên tố trong hợp chất, hỗn hợp.