Relay (hay còn gọi là rơ le) là một công tắc điện được điều khiển bởi một mạch điện khác. Nói một cách dễ hiểu, nó giống như một “người trung gian” giúp bạn điều khiển các thiết bị điện công suất cao một cách an toàn và hiệu quả.
Cách sử dụng Relay 5 chân có dây cắm Grove, tiện dụng cho người mới bắt đầu
Hình ảnh: Module Relay 5 chân có dây cắm Grove, dễ dàng sử dụng cho người mới
Bạn tưởng tượng nhé, thay vì phải trực tiếp thao tác với dòng điện nguy hiểm, bạn có thể dùng một dòng điện nhỏ để điều khiển relay, từ đó gián tiếp bật/tắt các thiết bị khác.
Ví dụ: Bạn muốn dùng cảm biến ánh sáng để tự động bật đèn khi trời tối. Lúc này, relay sẽ là cầu nối giúp cảm biến (hoạt động ở điện áp thấp) có thể điều khiển được bóng đèn (hoạt động ở điện áp cao).
Phân loại Relay và cách xác định trạng thái
Trên thị trường hiện nay phổ biến hai loại relay chính:
- Relay đóng ở mức thấp: Relay sẽ đóng khi chân tín hiệu được nối với cực âm.
- Relay đóng ở mức cao: Relay sẽ đóng khi chân tín hiệu được nối với cực dương.
Vậy làm sao để phân biệt được loại relay bạn đang sử dụng? Dưới đây là một số cách:
- Hỏi người bán hàng: Cách đơn giản nhất là hỏi trực tiếp người bán để biết rõ loại relay bạn cần mua.
- Thử nghiệm: Cấp nguồn vào chân điều khiển của relay và quan sát trạng thái đóng/mở của nó.
- Tra cứu thông tin: Tìm kiếm thông tin về loại transistor được sử dụng trong module relay. Nếu là NPN thì relay sẽ đóng ở mức cao, còn PNP thì đóng ở mức thấp.
Hướng dẫn sử dụng Relay 5 chân chi tiết
Tìm hiểu ý nghĩa các thông số trên Relay
Trước khi bắt tay vào sử dụng, bạn cần nắm rõ ý nghĩa của các thông số được ghi trên module relay.
Thông số cần biết của một Relay
Hình ảnh: Các thông số quan trọng thường thấy trên Relay
Ví dụ:
- 10A – 250VAC: Relay có thể chịu được dòng điện tối đa 10A, điện áp xoay chiều tối đa 250V.
- SRD-05VDC-SL-C: Điện áp hoạt động tối ưu của relay là 5V DC.
Cách kết nối Relay 5 chân
Cách sử dụng Relay 5 chân
Hình ảnh: Sơ đồ chân của một Relay 5 chân
Relay 5 chân bao gồm 2 phần chính:
- Phần điều khiển (3 chân):
- +: Cấp nguồn dương cho relay.
- -: Nối với cực âm của nguồn.
- S (Tín hiệu): Kết nối với mạch điều khiển để đóng/mở relay.
- Phần tiếp điểm (3 chân):
- COM: Chân chung, thường nối với một cực của thiết bị cần điều khiển.
- NO (Normally Open): Tiếp điểm thường mở, chỉ đóng khi relay được kích hoạt.
- NC (Normally Closed): Tiếp điểm thường đóng, sẽ mở khi relay được kích hoạt.
Cách sử dụng Relay 5 chân
Hình ảnh: Minh họa cách đấu nối Relay với nguồn và thiết bị
Tùy vào mục đích sử dụng mà bạn sẽ kết nối các chân của relay với mạch điều khiển và thiết bị một cách phù hợp.
Ví dụ minh họa cách sử dụng Relay 5 chân
Giả sử bạn muốn dùng Arduino để điều khiển bật/tắt bóng đèn LED thông qua relay. Bạn có thể tham khảo sơ đồ đấu nối sau:
Cách sử dụng Relay 5 chân
Hình ảnh: Minh họa cách kết nối Relay 5 chân với Arduino
- Chân VCC và GND của relay: Kết nối với nguồn điện 5V từ Arduino.
- Chân IN (tín hiệu) của relay: Kết nối với một chân Digital output của Arduino (ví dụ chân D2).
- Chân COM của relay: Kết nối với cực dương (+) của nguồn điện cho LED.
- Chân NO của relay: Kết nối với chân dương (+) của LED.
- Chân âm (-) của LED: Kết nối với cực âm (-) của nguồn.
Ứng dụng của Relay trong thực tế
Relay là một linh kiện điện tử không thể thiếu trong nhiều ứng dụng thực tế, đặc biệt là trong lĩnh vực tự động hóa. Một số ứng dụng phổ biến của relay bao gồm:
- Điều khiển động cơ: Khởi động, dừng và đảo chiều động cơ.
- Điều khiển ánh sáng: Tự động bật/tắt đèn đường, đèn sân vườn, đèn chiếu sáng trong nhà…
- Hệ thống an ninh: Kết nối với các cảm biến để kích hoạt chuông báo động, camera giám sát…
- Hệ thống tưới tiêu tự động: Tự động tưới nước cho cây trồng dựa vào cảm biến độ ẩm đất.
Tổng kết
Bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về Relay 5 chân, cách nhận biết, kết nối và ứng dụng của nó trong thực tế. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn trong việc tìm hiểu và sử dụng relay một cách hiệu quả.
Nếu bạn là người mới bắt đầu, hãy thử bắt tay vào làm những dự án đơn giản với relay trước, sau đó nâng dần độ khó lên. Chúc các bạn thành công!