Năm 1949, nước Mỹ bàng hoàng trước thông tin Liên Xô thử nghiệm thành công bom nguyên tử. Nỗi lo sợ về một thế lực đối trọng sở hữu vũ khí hủy diệt đã đẩy nước Mỹ vào vòng xoáy nghi kỵ và truy lùng “nội gián”. Trong bối cảnh đó, FBI, dưới sự chỉ đạo của Giám đốc J. Edgar Hoover, đã phát động một chiến dịch truy quét gắt gao nhằm vào những người bị tình nghi là gián điệp cho Liên Xô, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.
Vợ chồng nhà khoa học Julius và Ethel Rosenberg đã trở thành tâm điểm của một trong những vụ án gián điệp chấn động nhất lịch sử nước Mỹ. Bị cáo buộc đã cung cấp bí mật bom nguyên tử cho Liên Xô, họ bị kết án tử hình vào năm 1953, bất chấp làn sóng phản đối mạnh mẽ từ dư luận trong và ngoài nước.
Những mảnh ghép của sự thật từ chiến dịch “Venona”
Phải mất hơn 40 năm sau, khi những tài liệu mật của chiến dịch “Venona” được giải mật, người ta mới có cái nhìn rõ ràng hơn về vụ án Rosenberg. Hoạt động tình báo của hai vợ chồng nhà khoa học người Mỹ gốc Do Thái này đã được tình báo Liên Xô đặt mật danh là “Antenne” và “Liberal”. Họ đã cung cấp cho Liên Xô rất nhiều tài liệu quan trọng trong lĩnh vực công nghệ hàng không và thông tin về dự án bom nguyên tử Manhattan.
Lời khai của người trong cuộc và những uẩn khúc lịch sử
Những lời khai của David Greenglass, anh trai của Ethel Rosenberg, và Ruth Greenglass, chị dâu của Ethel, đóng vai trò quyết định trong việc kết tội hai vợ chồng Rosenberg. Tuy nhiên, sau này, chính David Greenglass lại thừa nhận rằng đã bịa đặt lời khai để bảo toàn mạng sống cho bản thân.
Vụ án Rosenberg cho đến nay vẫn còn nhiều tranh cãi. Liệu họ có phải là nạn nhân của bối cảnh chính trị căng thẳng thời kỳ Chiến tranh Lạnh hay thực sự là những gián điệp nguy hiểm? Sự thật có lẽ đã bị chôn vùi theo thời gian và những bí mật của các bên liên quan.
Tuy nhiên, vụ án này vẫn là lời nhắc nhở về những bi kịch có thể xảy ra khi công lý bị chi phối bởi định kiến và nỗi sợ hãi.